آرتروز زانو یک بیماری مزمن و التهابی است که با آسیب به بافتهای مفصل زانو همراه است. در این بیماری، غضروفهای مفصلی که بین استخوانهای زانو واقع شدهاند، تخریب میشوند و درد، سفتی و سختی در مفصل زانو را ایجاد میکنند. آرتروز زانو معمولاً با روند پیشروندهای همراه است و میتواند منجر به محدودیت در حرکت و کاهش کیفیت زندگی فرد شود. درمان آرتروز زانو به راحتی امکان پذیر است در این مقاله به بررسی تمام جوانب آرتروز زانو خواهیم پرداخت.
آرتروز زانو چیست؟
زمانی که غضروف مفصل زانو دچار مشکل شده یا تخریب شود، آرتروز زانو رخ میدهد. سپس استخوانها به هم ساییده میشوند. و حالتی دردناک و غیر قابل تحمل ایجاد میکند آرتروز در برخی مواقع با تورم و گرفتگی همراه است. آرتروز زانو اگر به موقع تشخیص داده شود، به راحتی قابل درمان است و میتوان روند پیشرفت آن را متوقف کرد. درمان آرتروز زانو با روشهای مختلفی انجام میشود.
بیشتر بخوانید: صدای زانو چیست؟
علائم شایع آرتروز زانو
آرتروز زانو علائم شایع و قابل تشخیصی دارد. در ادامه این مطلب به برخی از علائم این بیماری متداول زانو اشاره خواهیم کرد:
درد مفصلی: اولین علائم آرتروز زانو بروز درد است. درد معمولاً به طور تدریجی شروع میشود و با گسترش بیماری شدت پیدا میکند. این درد ممکن است در زمان استراحت یا فعالیتهای روزمره نیز احساس شود. در موارد پیشرفته آرتروز درد بسیار شدید بوده و در بسیاری مواقع غیر قابل تحمل است.
سفتی مفصل زانو: مفصل زانو ممکن است صبحها یا بعد از استراحت طولانی مدت سفت شود که با حرکت و فعالیت بهبود پیدا میکند.
تورم و التهاب: ممکن است زانو به صورت متناوب یا مداوم تورم و التهاب داشته باشد که باعث محدودیت در حرکت میشود.
صداهای مفصلی: در برخی از موارد، ممکن است هنگام حرکت زانو صداهای خراشیدگی استخوان یا تق تق از زانو شنیده شود که از علائم مهم ابتلا به آرتروز است.
محدودیت در حرکت: به دلیل خرابی و آسیب گسترده به غضروفها، ممکن است حرکت زانو محدود شود و انجام فعالیتهای روزمره را دشوار کند.
بیشتر بخوانید: قفل شدن زانو خطرناک است؟
علائم کمتر شایع آرتروز زانو
- خم شدن ناگهانی زانو؛ به گونهای که زانو در حالت تا شده باقی بماند.
- تحلیل رفتن عضلات اطراف زانو در برخی از مواقع به دلیل ابتلا به آرتروز زانو رخ میدهد.
- خالی کردن زانو به دلیل ضعف و عدم ثبات مفصل زانو رخ میدهد.
اگر این علائم را تجربه میکنید، بهتر است که به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیقی از وضعیت شما صورت بگیرد و برنامه درمانی مناسب تعیین شود.
علت ابتلا به آرتروز زانو
ابتلا به آرتروز زانو میتواند با دلایل مختلف و متنوعی رخ دهد که در ادامه این مقاله به برخی از علتهای بروز آرتروز اشاره خواهیم کرد:
افزایش سن: ریسک ابتلا به آرتروز زانو با افزایش سن و نزدیک شدن به دوران پیری افزایش پیدا میکند. زیرا با افزایش سن، غضروفها به تدریج تخریب شده و در نتیجه زمینه ابتلا به آرتروز را فراهم میکند.
آسیب: آسیبهای مکرر به زانو، مانند زخمها، شکستگیها یا جراحیهای پیشین میتوانند باعث آسیب به غضروفهای مفصل زانو شده و ریسک ابتلا به آرتروز را افزایش دهند.
سابقه ژنتیک: وجود بیماریهای مفصلی مانند آرتروز در تاریخچه خانوادگی، میتواند ریسک ابتلا را افزایش دهد.
افزایش وزن: چاقی میتواند فشار اضافی بر روی مفصل زانو ایجاد کند و ریسک بیشتری برای ابتلا به آرتروز زانو را ایجاد کند.
فعالیتهای ورزشی: فعالیتهای ورزشی با ضربههای مکرر به زانو، مانند دویدن و ورزشهایی که فشار زیادی بر روی مفاصل وارد میکنند، میتوانند به آرتروز زانو منجر شوند.
توجه به این نکته مهم است که عوامل مختلف ممکن است با هم ترکیب شوند و ریسک ابتلا به آرتروز را افزایش دهند.
بیشتر بخوانید: خالی کردن زانو+ دلایل و درمان
تشخیص آرتروز زانو
تشخیص آرتروز زانو معمولاً توسط پزشک متخصص ارتوپد، انجام میشود که شامل مراحل زیر است:
مصاحبه و بررسی بالینی: پزشک ابتدا سوالاتی در مورد علائمی که تجربه میکنید، تاریخچه پزشکی و فعالیتهای روزمره مطرح میکند.
بررسی فیزیکی: پزشک ممکن است زانوها را بررسی کند تا علائم مانند درد، تورم، سفتی، سختی و محدودیت حرکت را ارزیابی کند.
آزمایشهای تصویری: معمولاً از آزمایشهای تصویربرداری مانند: رادیولوژی یا آندوسکوپی (یک روش تصویربرداری مستقیم از داخل مفصل) استفاده میشود تا وضعیت غضروف و سایر بافتهای زانو بررسی شود.
آزمایشهای آزمایشگاهی: آزمایشهای خون ممکن است برای اندازهگیری سطح التهاب در بدن یا بررسی وضعیت خون استفاده شود که ممکن است با آرتروز زانو مرتبط باشد.
با توجه به نتایج این مراحل، پزشک ممکن است تشخیص آرتروز زانو را تایید کند و برنامه درمانی مناسب را برای شما تعیین کند.
سوالات متداول
آرتروز زانو قابل درمان است. درمان معمولاً شامل داروها، فیزیوتراپی، تغییرات در شیوه زندگی و در موارد شدیدتر، جراحی میشود.
بله، چاقی میتواند فشار اضافی بر روی مفصل زانو ایجاد کند و ریسک بیشتری برای ابتلا به آرتروز زانو را ایجاد کند.
ورزش مناسب و تمرینات فیزیکی میتواند به کاهش درد و بهبود علائم آرتروز زانو کمک کند، اما باید با پزشک مشورت شود.
بله، استفاده از وسایل حمایتی مانند عصاهای کمکی یا زانوبندها میتواند در کاهش فشار بر روی مفصل زانو و کاهش درد مفید باشد.
وجود سابقه خانوادگی از بیماریهای مفصلی میتواند ریسک ابتلا به آرتروز زانو را افزایش دهد.
تغذیه مناسب میتواند در کاهش التهاب و بهبود وضعیت آرتروز زانو کمک کند. مصرف مواد غذایی ضد التهابی مانند ماهی، میوهها و سبزیجات توصیه میشود.
بله، در موارد شدید و عدم پاسخگویی به درمانهای دیگر، جراحی ممکن است لازم باشد. جراحی میتواند شامل تعویض مفصل زانو با پروتز مصنوعی یا رفع بخشهای آسیبدیده مفصل باشد.
داروهای ضد درد میتوانند در کاهش درد و تسکین علائم آرتروز زانو موثر باشند، اما استفاده از آنها باید با توجه به توصیه پزشک صورت گیرد.
نتیجه گیری
آرتروز زانو یک بیماری مزمن است که میتواند به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی تاثیر بگذارد. از آنجایی که درمان کامل برای آرتروز زانو وجود ندارد، مدیریت علائم و کنترل درد اهمیت بسیاری دارد. با تشخیص زودهنگام و شروع درمان مناسب، میتوان از پیشرفت بیشتر بیماری جلوگیری کرده و از عوارض آن کاست. همچنین، تغییرات در شیوه زندگی و استفاده از روشهای غیردارویی مانند فیزیوتراپی و تمرینات ورزشی منظم میتوانند بهبود وضعیت مفصل زانو را تسریع کنند. در نهایت، ارتباط مستمر با پزشک و پیروی از راهنماییهای ارائه شده توسط او از اهمیت بالایی برخوردار است تا به مدیریت موثر تر و کاهش عوارض بیماری کمک شود.