آرتروسکوپی رباط صلیبی یک عمل غیر تهاجمی است که پزشک متخصص بعد از معاینه و بررسی تمام آزمایشات لازم، این جراحی را برای تسریع در تشخیص و بهبود روند درمان پیشنهاد میکند. از آن جایی که این عمل با بیحسی یا بیهوشی انجام میشود، معمولا دردی به همراه نخواهد داشت. در مواردی که امکان جراحی باز زانو وجود نداشته باشد یا پزشک ضرورتی بر انجام آن نبیند، میتوان از آرتروسکوپی استفاده کرد. در این جراحی یک دستگاه یا لوله خاص به نام آرتروسکوپ وارد مفاصل شده و با تشخیص دقیقتر، روند درمان را تسریع میبخشد. در این مقاله به بررسی مزایا و چگونگی انجام عمل آرتروسکوپی رباط صلیبی خواهیم پرداخت.
آرتروسکوپی رباط صلیبی چیست؟
آرتروسکوپی رباط صلیبی یک نوع جراحی سرپایی است که با دستگاهی به نام آرتروسکوپ که در انتهای آن یک دوربین قرار دارد، انجام میشود. این جراحی سرپایی جهت تشخیص دادن آسیب رباطی و درمان مشکلات و آسیبهای مربوط به زانو انجام میشود. این جراحی سرپایی با ایجاد یک برش کوچک در ناحیه مفصل زانو، میتواند مشکلات را بررسی کرده و در عین حال باعث بهبود آسیب و مشکلات وارد شده به رباط صلیبی شود.
هدف از آرتروسکوپی رباط صلیبی
هدف اصلی از جراحی آرتروسکوپی رباط صلیبی زانو، بررسی مشکلات نهایی و انجام اقدامات لازم جهت درمان است. از آن جایی که مفاصل زانو پیچیدگی خاص خود را دارند، جراحی باز میتواند عوارض خاصی به دنبال داشته باشد. به همین علت با این مدل جراحی بسته یا سرپایی، میتوان ابتدا مشکل را بررسی کرده و در نهایت برای درمان اقدام کرد. هدف دیگر متخصصان از انجام آرتروسکوپی آن است که عوارض جراحی کمتر بوده و با کمترین زخم و جراحات هم بررسیها و هم درمان صورت میگیرد. در این روش میزان خونریزی کمتر بوده و دیگر نیازی به باز کردن کل زانو برای یافتن مشکل نیست.
بیشتر بخوانید: متخصص ارتوپد خوب در آیت الله کاشانی
دلایل انجام آرتروسکوپی رباط صلیبی
بیمارانی که در ناحیه زانو خود احساس درد و ناراحتی دارند با تجویز پزشک متخصص، میتوانند آرتروسکوپی رباط صلیبی انجام دهند. در واقع متخصص با بررسی رباط صلیبی، زانو و مفصل، میتواند علت را پیدا کرده و برای درمان اقدام کند. این روش معمولا کمترین درد و آسیب را به همراه داشته و نتایج درمان از طریق آن، بیشتر خواهد بود. از طرفی هم آرتروسکوپی رباط صلیبی زانو، میتواند به شناسایی علت و پاره شدن رباط صلیبی خلفی یا رباط صلیبی قدامی کمک کرده و جراح بهترین درمان را برای این عارضه انتخاب کند.
اقدامات پیش از آرتروسکوپی رباط صلیبی
برای جراحی آرتروسکوپی رباط صلیبی، جراح متخصص باید آزمایشات کلی بیمار را بررسی کند. بهتر است قبل از عمل، تمام داروهای مصرفی، بیماریهای زمینهای و مشکلات حاد مطرح شود تا پزشک در جریان روند جراحی و درمان قرار بگیرد. اگر بیمار داروهای مختلف و خاصی و یا حتی مکمل مصرف میکند، باید آن را با پزشک در میان بگذارد. چند روز قبل از جراحی آرتروسکوپی، بهتر است مصرف داروهای رقیق کننده با تجویز پزشک قطع شود. بهتر است خوردن و آشامیدن تا حدود 6 الی 12 ساعت قبل از جراحی آرتروسکوپی متوقف شود.
نحوه انجام آرتروسکوپی رباط صلیبی
آرتروسکوپی رباط صلیبی زانو مانند هر نوع جراحی دیگر به بیهوشی یا بی حسی نیاز دارد. انتخاب این که آرتروسکوپی با چه مدل بیهوشی یا بیحسی انجام شود، بستگی به نظر پزشک متخصص و یا متخصص بیهوشی دارد. بیهوشی قبل از جراحی آرتروسکوپی، معمولا به سه روش زیر انجام میشود:
📌 بی حسی در ناحیه مورد نظر و به صورت موضعی
📌 بی حس کردن از ناحیه کمر به پایین یا بیحسی نخاعی
📌 بیهوشی کامل و به خواب رفتن بیمار
بعد از انتقال بیمار به اتاق عمل و انجام بیهوشی، پوست ناحیه مورد نظر خوب تمیز میشود تا در صورت ایجاد زخم، عفونت نکند. پای بیمار را میتوان با نگهدارنده خاص ثابت نگه داشت تا جراحی به خوبی و بدون خطا انجام شود. بعد جراح با ایجاد برشهای کوچک در موضع، محلولی استریل را به نام سالین با پمپ به داخل مفاصل زانو وارد میکند. این مایع میتواند تمام محتویات زانو را برطرف کرده و با مایع شفاف آن محل را پر کند تا دید جراح بهتر شود. همچنین حجم داخل مفاصل بیشتر میشود تا آرتروسکوپ به خوبی حرکت کند.
با نور و دوربینی که در انتهای دستگاه است، آرتروسکوپی رباط صلیبی زانو انجام میشود. پزشک میتواند با فیلم زنده روی مانیتور، اقدام به تشخیص دقیقتر، ترمیم یا حتی جراحی غیر تهاجمی کند. در مراحل پایانی بعد از تشخیص و درمان، مایع سالین را خارج کرده و در محل برش، بخیه زده میشود. در آخر با تشخیص متخصص، میتوان از بریس یا زانوبند برای ترمیم و بهبود روند درمان در ناحیه زانو استفاده کرد.
مزایای آرتروسکوپی رباط صلیبی
جراحی آرتروسکوپی زانو مانند سایر عملها، هم مزایا و هم معایب خاص خودش را دارد. این مدل آرتروسکوپی کردن کمک میکند تا بیمار به جای انجام جراحی باز و بزرگ با روش غیر تهاجمی برای تشخیص و درمان، اقدام کند. بهترین مزایای آرتروسکوپی برای زانو، عبارت هستند از:
کم تهاجمی بودن و مطمئن
آرتروسکوپی رباط صلیبی نسبت به جراحی باز، برشهای کوچک تر و محدودتری دارد. همین عامل باعث خونریزی و درد کمتر میشود. به دلیل نوع بسته بودن جراحی، آسیب به بافت زانو و رباط صلیبی کمتر خواهد بود.
درمان و بهبودی زودرس
انجام آرتروسکوپی زانو برای تشخیص دقیقتر انجام میشود. همین عامل باعث تسریع در تشخیص و بهبود روند درمان خواهد شد. انجام توانبخشی بعد از جراحی آرتروسکوپی مانند فیزیوتراپی، میتواند در تسریع روند درمان موثر باشد.
تشخیص دقیق تر و درست تر
از آن جایی که آرتروسکوب با لنز دوربین قوی به خوبی مفاصل را بررسی کرده و تصاویر شفافی بر روی مانیتور ایجاد میکنند، تشخیص را برای جراح راحتتر خواهد کرد. به دلیل چرخش دستگاه در بین مفاصل و تزریق مایع شفاف، میزان تشخیص از جراحی باز زانو بیشتر خواهد بود.
کاهش ابتلا به عفونت
به دلیل آن که جراحی آرتروسکوپی رباط صلیبی بسته بوده و محل برش بسیار کوچک است، احتمال عفونت کردن زخمها بسیار کمتر خواهد شد. همچنین این جراحی در محیط استریل اتاق عمل انجام میشود.
درمان درد زانو و مفاصل با آرتروسکوپی
اگر پزشک متخصص تشخیص دهد که مشکلات مفصلی، رباطی و زانودرد بیمار با جراحی باز و بزرگ برطرف نمیشود، روش غیر تهاجمی آرتروسکوپی را پیشنهاد میدهد. سالمندان، ورزشکاران، بیماران دچار شکستگی استخوان یا مفصل، دررفتگی غضروف و… با بررسی آزمایشات بیشتر، میتوانند آرتروسکوپی رباط صلیبی انجام دهند. موارد منع برای انجام آرتروسکوپی محدود و اندک بوده و بیشتر بیماران میتوانند این مدل جراحی را انجام دهند.
سوالات متداول آرتروسکوپی رباط صلیبی
بعد از آرتروسکوپی رباط صلیبی،دو الی سه هفته بعد از بهبودی و با تشخیص پزشک متخصص می توان ورزش های و فعالیت های سبک را از سر گرفت.
به طور معمول دویدن بعد از آرتروسکوپی خطرناک خواهد بود. بهتر است با رعایت نکات مراقبتی و دستوری پزشک، پیاده روی را آغاز کرده تا نتیجه درمان موثر باشد.
هزینه آرتروسکوپی به عوامل مختلفی نظیر شدت و محل آسیب، دستمزد پزشک و بیمارستان، نوع بیمه و… بستگی دارد. معمولا هزینه این عمل نسبت به جراحی باز کمتر خواهد بود.
نتیجه گیری
آرتروسکوپی رباط صلیبی میتواند نتایج مثبتی به دنبال داشته باشد که بهبود قابل توجهی در تثبیت و عملکرد مفصل زانو ایجاد میکند. این روش کمترین آسیب را به بافتهای اطراف و زمان بازگشت به فعالیت را افزایش میدهد، از این رو آرتروسکوپی میتواند انتخاب اولیه بسیاری از بیمارانی که با پارگی رباط صلیبی مواجه هستند، باشد.