پای پرانتزی به حالتی اطلاق میشود که در آن قوزکها به هم چسبیده اما زانو به سمت بیرون بوده و حالت خمیده دارد. عدم تشخیص به هنگام و درمان این عارضه میتواند موجب بروز درد و تحلیل رفتن تدریجی مفصل زانو شود. در این مقاله هر آنچه که باید در خصوص این عارضه بدانید را تشریح خواهیم کرد.
پای پرانتزی چیست؟
پای پرانتزی یک مشکل ارتوپدی است که ظاهر نرمال پاها را تحت تاثیر قرار میدهد. در این عارضه زانوها از هم فاصله داشته و قوزکها به هم چسبیده هستند و پاها شکل پرانتز یا کمان به خود میگیرند. تشخیص به موقع این عارضه از پیشرفت آن و ایجاد عوارض ثانویه جلوگیری میکند.
علائم پای پرانتزی
پای پرانتزی به هنگام حرکت بیشتر نمایان میشود. مهم ترین نشانه پای پرانتزی، مشکل در راه رفتن و عدم تعادل به هنگام ایستادن است. در ادامه این مطلب به سایر علائم پای پرانتزی اشاره خواهیم کرد:
فاصله زانوها از یکدیگر به هنگام ایستادن یکی از علائم بارز این عارضه است.
کاهش دامنه حرکت پاها از دیگر علائم این بیماری به شمار میآید.
احساس درد شدید در ناحیه زانو و لگن از عوارض آزار دهنده بیماری پای پرانتزی است.
افرادی که زانوی پرانتزی دارند در هنگام راه رفتن و دویدن دچار مشکل میشوند.
لنگیدن به هنگام راه رفتن از دیگر علائم این عارضه است.
مشکل در نشستن و ایستادن نیز از نشانههای زانوی پرانتزی است.
بیثباتی در زانو و کاهش ارتفاع پایین تنه از دیگر علائم این بیماری شناخته میشود.
عدم توانایی در تحمل فشار طولانی مدت بر زانو و عدم توانایی در استقامت به هنگام راه رفتن نیز از دیگر علائم پای پرانتزی است.
علت ایجاد پای پرانتزی
پای پرانتزی یک وضعیت فیزیولوژیک است که در آن زانوها از همدیگر فاصله دارند و پاها حالت خمیده به خود گرفتهاند. این وضعیت در دوران کودکی بسیار معمول است و به مرور زمان و بهبود یافته و به حالت نرمال در میآیند. در ادامه به علل ایجاد پای پرانتزی اشاره خواهیم کرد:
عدم تقویت عضلات
در بعضی از موارد، تاخیر در تقویت عضلات پشتی پا و ران میتواند منجر به عارضه پای پرانتزی شود.
عوامل ژنتیکی
گاهی اوقات عوامل ژنتیکی موجب بروز این عارضه میشود.
تغذیه نامناسب
کمبود ویتامین D و کلسیم از عوامل تشدید کننده این بیماری است.
ابتلا به بیماریهای استخوان
ابتلا به برخی از بیماریهای استخوان مانند راشیتیسم و پوکی استخوان موجب تضعیف استخوانها و افزایش احتمال ابتلا به پایی پرانتزی است.
اضافه وزن
در برخی از موارد، اضافه وزن موجب عدم تعادل میشود.
نحوه تشخیص پای پرانتزی
تشخیص عارضه پای پرانتزی با بررسی و معاینه ویژگیهای فیزیکی فرد انجام میشود. در ادامه به چندین روش تشخیصی این عارضه اشاره خواهیم کرد:
بررسی بالینی
پزشک با مطالعه سابقه پزشکی فرد و انجام معاینات بالینی، وضعیت زانوها را بررسی میکند. این بررسی شامل اندازه گیری زوایای زانو، توجه به هر گونه علائم تاخیر در رشد یا عوارض دیگر است.
تصویربرداری
در برخی از موارد، پزشک ممکن است از تصویربرداری به منظور بررسی دقیقتر استفاده کند.
آزمایش خون
در برخی موارد، از آزمایش خون به منظور بررسی سطح ویتامین D و کلسیم بیمار استفاده میشود همچنین در این تستها، بیماریهای مرتبط با استخوانها بررسی میشود.
تستهای حرکتی
پزشک ممکن است تستهای حرکتی مرتبط با عضلات را انجام دهد تا به ارزیابی دقیقتری از وضعیت عضلات و توانمندی حرکتی، عارضه پای پرانتزی را تشخیص دهد. در این تستها پاها صاف نمیشوند و پاها نامتقارن است.
عوارض پای پرانتزی
ابتلا به پای پرانتزی و عدم درمان آن میتواند عوارض بسیاری به دنبال داشته باشد در ادامه به برخی از این عوارض اشاره خواهیم کرد:
- ابتلا به آرتروز زانو
- آسیب به مینیسک زانو
- تخریب غضروف زانو
- عدم توانایی در انجام فعالیتهای روزانه
- بروز درد شدید در زانو و لگن
- بی حسی در ناحیه زانو
پیشگیری از ایجاد پای پرانتزی
با انجام اقداماتی در دوران کودکی، میتوان از ایجاد پای پرانتزی پیشگیری کرد. در ادامه به چند مورد از راههای پیشگیری از پای پرانتزی اشاره شده است:
تغذیه مناسب
رژیم غذایی مناسب و متنوع که شامل ویتامین D، کلسیم، منیزیم، و دیگر مواد مغذی است می تواند برای رشد استخوانها و تقویت عضلات مفید باشد.
فعالیتهای ورزشی
حمایت از فعالیتهای ورزشی منظم و مناسب برای تقویت عضلات و پشتیبانی از ساختار استخوانی میتواند به پیشگیری از مشکلات زانو و پاها کمک کند. ورزشهایی مانند: شنا، دوچرخهسواری میتوانند مفید باشند.
حفظ وزن متعادل
حفظ وزن متناسب نیز به جلوگیری از افزایش فشار بر زانوها و ساختارهای استخوانی کمک میکند.
نشستن مناسب
طی دوران رشد، نشستن مناسب و استفاده صحیح از میز و صندلی میتواند به جلوگیری از تغییر شکل زانوها کمک کند.
اهمیت پیشگیری از پای پرانتزی در دوران کودکی بسیار مهم است، زیرا در این مرحله افراد در حال رشد و تکامل استخوانها هستند و اقدامات مثبت در این دوران می تواند بسیار کمک کننده باشد.
سوالات متداول
آیا چاقی موجب ایجاد پای پرانتزی میشود؟
چاقی و اضافه وزن یکی از دلایل اصلی در ایجاد پای پرانتزی و خمیده شدن پاها در بزرگسالان است. هر چه اضافه وزن بیشتر باشد، فشار بیشتری به زانو وارد شده و منجر به تحلیل استخوانها میشود.
آیا بیماری روماتیسم باعث ایجاد پای پرانتزی میشود؟
مصرف داروهای کورتونی در افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی موجب بروز پوکی استخوان میشود در نتیجه حالت پای پرانتزی را در این افراد ایجاد میکند. پوکی استخوان از دلایل اصلی ابتلا به این عارضه است.
آیا پای پرانتزی در کودکان قابل درمان است؟
در بسیاری از موارد زانوی پرانتزی در دوران کودکی به طور طبیعی بهبود پیدا میکند. اما اگر این وضعیت تشدید شود و اقدامات درمانی به تاخیر بیفتد میتواند عوارض بسیاری به دنبال داشته باشد.
آیا چهار زانو نشستن باعث ایجاد پای پرانتزی میشود؟
ترک چهار زانو نشستن میتواند از ابتلا به این بیماری پیشگیری کند. اگر کودکان که در سنین رشد هستند چهار زانو بنشینند، احتمال ابتلای آنها به این بیماری بسیار است.
نتیجه گیری
پای پرانتزی یک حالت جسمی و مشکل ارتوپدی است که در آن زانوها از هم فاصله دارند. این وضعیت ممکن است ارثی بوده یا بر اثر عوامل محیطی ایجاد شود. بروز این عارضه در دوران کودکی طبیعی است و به مرور زمان برطرف میشود اما اگر علائم آن ادامه داشته باشد نیاز به اقدامات درمانی احساس میشود به منظور درمان این عارضه در بزرگسالی لازم است به متخصص ارتوپد مراجعه کنید تا از نتایج درمانی آن بهره مند شوید.