کیست مینیسک زانو یک توده پر از مایع است که در نزدیکی مینیسک‌های زانو شکل می‌گیرد. مینیسک‌ها بافت‌های نرمی هستند که بین استخوان‌های زانو قرار دارند و به کاهش فشار وارده به زانو کمک کرده و موجب حرکات روان آن می‌شود. کیست مینیسک زمانی ایجاد می‌شود که مینیسک دچار آسیب یا پارگی شود و مایع مفصلی از داخل زانو نشت کند و در نزدیکی آن تجمع پیدا کند.
کیست مینیسک زانو چیست؟
کیست‌های مینیسک زانو توده های کوچکی هستند که معمولا در اثر پارگی مینیسک ایجاد می‌شود و می‌توانند بدون درد باشند، اما گاهی باعث درد، تورم یا ناراحتی در زانو می‌شوند. درمان این کیست‌ها معمولاً شامل استراحت، فیزیوتراپی و در برخی موارد جراحی می‌شود.با اینکه کیست مینیسک ممکن است در ابتدا چندان نگران‌کننده به نظر نرسد، اما مراقبت زودهنگام می‌تواند از تشدید علائم و ایجاد مشکلات بیشتر در آینده جلوگیری کند.
بیشتر بخوانید: کیست بیکر
علائم کیست مینیسک زانو
علائم کیست مینیسک زانو ممکن است بسته به اندازه کیست و میزان آسیب به مینیسک متفاوت باشد. برخی از علائم رایج عبارتند از:
درد در ناحیه زانو: ممکن است در هنگام حرکت دادن زانو یا فشار روی آن درد احساس کنید.
تورم و برآمدگی: وجود یک توده نرم یا سفت در اطراف زانو، که معمولاً در سمت خارجی زانو بیشتر دیده می‌شود.
احساس سفتی و کاهش دامنه حرکتی زانو: ممکن است در زانو احساس سفتی کند و حرکت دادن آن به سختی انجام شود.
قفل شدن زانو: در برخی موارد، ممکن است زانو در هنگام خم یا صاف شدن، به طور موقت قفل شود.
صدای کلیک یا ترکیدن: هنگام حرکت ممکن است صدای زانو به صورت غیر طبیعی مانند کلیک خوردن یا ترکیدن شنیده شود.
احساس ناراحتی یا فشار در هنگام فعالیت: هنگام دویدن، پریدن یا انجام فعالیت‌های ورزشی اگر احساس ناراحتی و فشار همراه باشد می‌تواند از علائم وجود این کیست در زانو باشد.
بیشتر بخوانید: بهترین جراحی تعویض مفصل زانو
عوامل هشدار دهنده کیست مینیسک زانو
عوامل هشدار دهنده کیست مینیسک زانو از وجود مشکل جدی‌تری خبر می‌دهند که ضرورت مداخله پزشکی سریعتر را ایجاد می‌کند. این عوامل شامل:
اگر درد به طور ناگهانی بدتر شود یا با گذشت زمان بهبود نیابد، می‌تواند نشان‌دهنده آسیب شدیدتری به مینیسک یا بافت‌های اطراف باشد.
تورمی که با استراحت و درمان‌های معمول کاهش نمی‌یابد، ممکن است نشانه‌ای از تجمع مایع زیاد یا التهاب شدید باشد.
اگر زانو به طور کامل قفل شود و نتوانید آن را صاف کنید یا خم کنید، این یک علامت جدی از آسیب بیشتر به مینیسک یا وجود کیست‌های بزرگتر است.
اگر زانو در هنگام راه رفتن یا ایستادن احساس بی‌ثباتی کند یا دچار خالی شدن زانو شوید، ممکن است کیست یا آسیب مینیسک به طور جدی عملکرد مفصل را مختل کرده باشد.
قرمزی یا گرمای غیرطبیعی در ناحیه زانو می‌تواند نشانه‌ای از عفونت یا التهاب باشد که نیاز به درمان فوری دارد.
دلایل ایجاد کیست مینیسک زانو
کیست مینیسک زانو به دلایل مختلفی ایجاد می‌شود که اغلب مرتبط با آسیب‌ها و فرسایش مفصل زانو است. در ادامه چند دلیل اصلی شکل‌گیری کیست مینیسک زانو را بیان خواهیم کرد:
آسیب و پارگی مینیسک: شایع‌ترین دلیل ایجاد این کیست، پارگی مینیسک است. پارگی مینیسک باعث می‌شود مایع مفصلی به خارج نشت کرده و در نزدیکی محل آسیب تجمع یافته و در نتیجه این کیست را ایجاد کند.
فرسایش و ساییدگی زانو (آرتروز): با گذر زمان و به‌ویژه در افراد مسن‌تر، مفصل زانو دچار فرسایش می‌شود که به تحلیل رفتن مینیسک و احتمال تشکیل کیست کمک می‌کند. آرتروز می‌تواند روند تخریب بافت‌های اطراف مفصل زانو را تسریع کند.
آسیب‌های ورزشی یا تروما: ورزش‌هایی که فشار زیادی به زانو وارد می‌کنند، مانند فوتبال، بسکتبال یا دویدن، می‌توانند به مینیسک آسیب رسانده و احتمال ایجاد کیست را افزایش دهند. ضربه‌های مستقیم به زانو نیز می‌توانند در ایجاد این عارضه نقش داشته باشند.
التهاب مفاصل: التهاب‌های مزمن مفاصل (مانند آرتریت روماتوئید) ممکن است باعث افزایش مایع مفصلی و فشار بر مینیسک شوند، که به مرور زمان می‌تواند منجر به تشکیل کیست شود.
فعالیت‌های تکراری و سنگین: حرکات تکراری و فشارهای مداوم روی زانو، به‌ویژه در مشاغلی که نیاز به خم و راست کردن مکرر زانو دارند، می‌تواند باعث استهلاک زانو و افزایش خطر تشکیل کیست شود.
نقص‌های مادرزادی یا ساختاری زانو: برخی افراد ممکن است به دلیل ناهنجاری‌های ساختاری یا مادرزادی در مفصل زانو، بیشتر مستعد آسیب به مینیسک و تشکیل کیست باشند.
درمان کیست مینیسک زانو
درمان کیست مینیسک زانو بسته به شدت علائم، اندازه کیست و میزان آسیب به مینیسک می‌تواند متفاوت باشد. در بیشتر موارد، هدف درمان کاهش درد، بهبود عملکرد زانو و جلوگیری از آسیب‌های بیشتر است. در ادامه به چند روش درمانی رایج اشاره خواهیم کرد:
درمان‌های خانگی
استراحت: کاهش فعالیت‌هایی که به زانو فشار می‌آورد.
یخ‌گذاری: قرار دادن یخ روی زانو به کاهش التهاب و تورم کمک می‌کند.
باندپیچی: بستن زانو با باند الاستیک می‌تواند تورم را کاهش دهد و از حرکت اضافی جلوگیری کند.
بالا نگه داشتن پا: بالا نگه داشتن پا به کاهش تورم کمک می‌کند.
داروهای ضدالتهابی
داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن می‌توانند درد و التهاب ناشی از کیست مینیسک را کاهش دهند.
فیزیوتراپی
تمرینات فیزیوتراپی می‌تواند به تقویت عضلات اطراف زانو، بهبود انعطاف‌پذیری و کاهش فشار روی مفصل کمک کند. این تمرینات شامل حرکات کششی و تقویتی است که به بهبود دامنه حرکتی و پایداری زانو کمک می‌کند.
تخلیه کیست
در مواردی که کیست بزرگ است و باعث درد و ناراحتی می‌شود، پزشک ممکن است مایع داخل کیست را با استفاده از سوزن تخلیه کند. این روش به کاهش فشار و بهبود علائم کمک می‌کند، اما ممکن است کیست دوباره تشکیل شود.
تزریق کورتیزون
در صورتی که التهاب شدید باشد، پزشک ممکن است تزریق کورتیزون (کورتیکواستروئید) را برای کاهش التهاب و درد تجویز کند. این تزریقات می‌توانند علائم را به‌طور موقت تسکین دهند.
جراحی
اگر کیست مینیسک به درمان‌های غیرجراحی پاسخ ندهد یا همراه با آسیب‌های شدید مینیسک باشد، پزشک ممکن است جراحی مینیسک زانو را توصیه کند. گزینه‌های جراحی شامل:
آرتروسکوپی زانو: در این روش جراحی کم‌تهاجمی، پزشک از ابزارهای کوچک برای ترمیم یا برداشتن قسمت آسیب‌دیده مینیسک و تخلیه کیست استفاده می‌کند.
ترمیم یا حذف کیست: در برخی موارد، پزشک ممکن است کیست را به‌طور کامل بردارد.
بیشتر بخوانید: هزینه آرتروسکوپی زانو در سال 1403
نتیجه گیری
کیست مینیسک زانو یک وضعیت شایع و معمولاً قابل درمان است که اغلب به دنبال آسیب یا پارگی مینیسک رخ می‌دهد. هرچند این کیست‌ها ممکن است در برخی موارد بدون علامت باشند، اما در صورت بروز علائم نیاز به مراقبت‌های پزشکی دارند. با استفاده از روش‌های غیرتهاجمی مانند استراحت، دارو و فیزیوتراپی می‌توان علائم را بهبود بخشید، اما در موارد شدیدتر، ممکن است جراحی مورد نیاز باشد. تشخیص و درمان زودهنگام می‌تواند به پیشگیری از مشکلات بیشتر و حفظ سلامت مفصل زانو کمک کند. همچنین انتخاب روش درمانی مناسب به تشخیص پزشک و شرایط فرد بستگی دارد.