ورزش‌های مناسب بعد از جراحی تعویض مفصل زانو

ورزش‌ بعد از عمل تعویض مفصل زانو نقش بسیار مهمی در بهبودی و بازیابی عملکرد کامل زانو دارند. معمولا متخصص ارتوپد بعد از تعویض مفصل زانو، انجام برخی ورزش‌های تقویت عضلات اطراف زانو را به منظور، افزایش دامنه حرکتی، کاهش درد و تورم توصیه می‌کند. که در این مقاله قصد داریم مهمترین و مفیدترین این نوع ورزش ها را معرفی کنیم بنابراین تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.

دلایل اهمیت ورزش بعد از تعویض مفصل زانو

اهمیت ورزش پس از جراحی تعویض مفصل زانو غیر قابل انکار است. زیرا می‌تواند تأثیرات مثبت بسیاری بر روند بهبودی و کیفیت زندگی بیمار  داشته باشد. همچنین جزو مراقبت‌های بعد از تعویض مفصل زانو به شمار می‌آید دلایل اهمیت ورزش بعد از این جراحی شامل موارد زیر می‌شود:

✅ انجام تمرینات منظم به افزایش دامنه حرکتی زانو کمک می‌کند. این تمرینات از سفتی و محدودیت حرکت جلوگیری می‌کنند و باعث می‌شوند که بیمار بتواند به راحتی فعالیت‌های روزانه خود را انجام دهد.

✅ ورزش به تقویت عضلات اطراف زانو کمک می‌کند. عضلات قوی‌تر می‌توانند از مفصل زانو حمایت کنند و فشار روی مفصل جدید را کاهش دهند، که این به بهبود عملکرد و پایداری زانو کمک می‌کند.

✅ ورزش‌های ملایم و منظم به بهبود جریان خون و کاهش التهاب کمک می‌کنند، که می‌تواند درد و تورم را کاهش دهد و روند بهبودی را تسریع بخشد.

بیشتر بخوانید: آیا ورم پا بعد از جراحی تعویض مفصل زانو طبیعی است؟

✅ حفظ وزن مناسب از دیگر دلایل اهمیت ورزش بعد از این جراحی است زیرا داشتن وزن مناسب از وارد شدن فشار بر مفصل زانو پیشگیری می‌کند.

✅ فعالیت‌های فیزیکی و ورزش منظم به بهبود جریان خون کمک می‌کنند و لخته شدن خون بعد از تعویض مفصل زانو جلوگیری می‌کنند. این امر به خصوص در دوران اولیه پس از جراحی بسیار اهمیت دارد.

✅ انجام تمرینات ورزشی و مشاهده پیشرفت در بهبودی می‌تواند به افزایش اعتماد به نفس و بهبود روحیه بیمار کمک کند. 

ورزش‌های مناسب پس از جراحی تعویض مفصل زانو

برخی ورزش‌ها موجب تقویت عضلات اطراف زانو شده و در  بهبود تعادل و استقامت زانوی فرد نقش موثری دارند که در ادامه به برخی از ورزش‌های مناسب برای دوران بعد از عمل تعویض مفصل زانو اشاره شده است:

کشش عضلات ساق پا

به پشت دراز بکشید و یک حوله یا نوار کشی را دور پای خود بپیچید. پای خود را به سمت بالا بکشید تا زمانی که کشش را در عضلات پشت ساق پا احساس کنید. این حالت را برای 15-30 ثانیه نگه دارید و سپس رها کنید. این تمرین را چندین بار در روز تکرار کنید.

تمرینات پمپ پا

دراز بکشید و پای خود را به سمت جلو و عقب حرکت دهید. این حرکت باعث افزایش جریان خون و کاهش خطر لخته شدن خون می‌شود. این تمرین را هر یک ساعت چندین بار انجام دهید.

کشش عضلات چهارسر ران

بنشینید و پای عمل شده را دراز کنید. عضلات چهارسر ران (جلوی ران) را به مدت 5-10 ثانیه منقبض کنید و سپس رها کنید. این تمرین را چندین بار در روز تکرار کنید.

تمرینات زانو به سینه

به پشت دراز بکشید و یک زانو را به آرامی به سمت سینه بکشید، در حالی که پای دیگر را صاف نگه دارید. این حالت را برای 10-15 ثانیه نگه دارید و سپس رها کنید. این تمرین را با هر دو پا تکرار کنید.

بیشتر بخوانید: خم شدن زانو بعد از جراحی تعویض مفصل

بلند کردن پاها در حالت درازکش

به پشت دراز بکشید و یک پا را به آرامی به سمت بالا ببرید، در حالی که پای دیگر را صاف نگه داشته‌اید. این حالت را برای چند ثانیه نگه دارید و سپس به آرامی پایین بیاورید. این تمرین را با هر دو پا انجام دهید.

بالا بردن پاها به پهلو

به پهلو دراز بکشید و پای بالایی را به آرامی به سمت بالا ببرید. این حالت را برای چند ثانیه نگه دارید و سپس به آرامی پایین بیاورید. این تمرین را با هر دو پا انجام دهید.

پیاده‌روی

پس از تایید پزشک، پیاده‌روی کوتاه مدت و منظم را شروع کنید. این فعالیت به بهبود گردش خون و افزایش دامنه حرکتی زانو کمک می‌کند.

شنا کردن

شنا به عنوان یکی از ورزش‌های مناسب بعد از جراحی تعویض مفصل زانو توصیه می‌شود زیرا یه دلیل فشار کمی که بر مفاصل وراد می‌کند، می‌تواند در تسریع روند بهبودی نقش موثری داشته باشد. البته انجام برخی تمرینات کشش و آهسته پیش از وارد شدن به آب لازم است.

دوچرخه سواری

دوچرخه‌سواری یا استفاده از دوچرخه ثابت می‌تواند با تقویت عضلات اطراف زانو فشار را از روی مفصل زانو کاهش دهد و در توانبخشی و افزایش قدرت عملکرد زانو موثر باشد. دوچرخه سواری در جوانانی که تعویض مفصل زانو را انجام داده‌اند، می‌تواند نتایج مثبتی به دنبال داشته باشد.

ورزش‌های آبی

محیط‌های آبی می‌توانند برای توانبخشی بعد از تعویض مفصل زانو بسیار مفید و مناسب باشند استفاده از آبگرم، دوچرخه‌سواری و پیاده روی در آب به عنوان یک روش کم‌فشار برای تقویت عضلات زانو و توانبخشی پیشنهاد شوند.

لازم به ذکر است پیش از شروع هر برنامه ورزشی با با پزشک یا فیزیوتراپ خود مشورت کنید تا مطمئن شوید این تمرینات برای شرایط شما مناسب هستند و به درستی انجام می‌شوند. رعایت دستورالعمل‌های پزشک و انجام منظم تمرینات به بهبودی سریع‌تر و بهتر کمک می‌کند.

بیشتر بخوانید: بهترین جراح تعویض مفصل زانو در تهران کیست؟

ورزش‌های ممنوع بعد از تعویض عمل مفصل زانو

پس از عمل تعویض مفصل زانو، برخی از ورزش‌ها و فعالیت‌ها ممکن است به مفصل جدید آسیب برسانند یا روند بهبودی را با تاخیر مواجه کند. در ادامه، به برخی از ورزش‌ها و فعالیت‌های ممنوعه بعد از عمل تعویض مفصل زانو اشاره شده است:

دویدن و پریدن

فعالیت‌هایی که شامل دویدن یا پریدن می‌شوند، فشار زیادی به مفصل زانو وارد کرده و می‌تواند باعث آسیب جدی به مفصل جدید شوند. بنابراین بهتر است از انجام این فعالیت‌ها، کاملا اجتناب کنید.

ورزش‌های تماسی

ورزش‌هایی مانند فوتبال، بسکتبال، و هاکی که شامل برخورد فیزیکی و تغییرات ناگهانی در حرکت هستند، خطر آسیب‌دیدگی زانو را افزایش می‌دهند بنابراین انجام آن ها پس از جراحی تعویض مفصل زانو ممنوع است.

ورزش‌های سنگین

وزنه‌برداری سنگین و تمرینات مقاومتی با وزن بالا می‌توانند به مفصل جدید زانو فشار زیادی وارد کنند. از انجام این نوع تمرینات باید خودداری کنید مگر اینکه با مشورت پزشک و تحت نظر فیزیوتراپیست انجام شوند.

نشستن و ایستادن طولانی مدت

نشستن یا ایستادن طولانی مدت بدون حرکت می‌تواند باعث تورم و سفتی زانو شود. سعی کنید مدت زمان زیادی در یک حالت نمانید و به طور منظم حرکت کنید.

چرخش ناگهانی زانو

حرکات چرخشی و پیچشی ناگهانی زانو می‌تواند باعث آسیب به مفصل جدید شود. از این نوع حرکات اجتناب کنید و هنگام انجام فعالیت‌های روزانه، زانو را به آرامی و با دقت حرکت دهید.

دوچرخه‌سواری سنگین

دوچرخه‌سواری با مقاومت بالا یا در مسیرهای ناهموار می‌تواند به مفصل زانو فشار وارد کند. اگر می‌خواهید دوچرخه‌سواری کنید، از دوچرخه ثابت با مقاومت کم استفاده کنید و مسیرهای صاف و بدون شیب را انتخاب کنید.

ورزش‌های رزمی

ورزش‌های رزمی مانند کاراته، جودو و تکواندو که شامل حرکات شدید و برخورد هستند، برای مفصل مصنوعی زانو خطرناک بوده و باید از انجام آن‌ها اجتناب کنید.

نتیجه گیری

ورزش پس از جراحی تعویض مفصل زانو، بخش حیاتی از فرآیند بهبودی است که تأثیرات مثبت بسیاری بر کیفیت زندگی و عملکرد مفصل دارد. انجام تمرینات منظم و مناسب به افزایش دامنه حرکتی، تقویت عضلات، کاهش درد و تورم، و جلوگیری از لخته شدن خون کمک می‌کند. همچنین، ورزش به بهبود تعادل، انعطاف‌پذیری و هماهنگی بدن کمک کرده و خطر افتادن و آسیب‌های بعدی را کاهش می‌دهد. بنابراین، پیروی از برنامه‌های ورزشی تحت نظر پزشک و فیزیوتراپیست به عنوان یک بخش ضروری از فرآیند بهبودی، می‌تواند نتایج بسیار مثبتی را به همراه داشته باشد.